คำศัพท์ : กาลทาน

ทานที่ให้ตามกาล, ทานที่ให้ได้เฉพาะเหตุการณ์ หรือเป็นครั้งคราวในโอกาสพิเศษ ไม่ใช่ให้ได้ตลอดเวลา, ตามที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้เดิม (องฺ.ปญฺจก. 22/36/44) มี กาลทาน ๕ คือ อาคันตุกทาน (ทานแก่ผู้มาจากต่างถิ่น), คมิกทาน (ทานแก่ผู้จะไปจากถิ่น), คิลานทาน (ทานแก่ผู้เจ็บไข้), ทุพภิกขทาน (ทานในยามมีทุพภิกขภัย), และทานคราวข้าวใหม่ มีผลไม้ใหม่ จัดให้แก่ท่านผู้มีศีลเป็นปฐม; ปัจจุบันนี้ มักใช้ในความหมายว่าทานที่ให้ได้เฉพาะภายในระยะเวลาที่กำหนด ไม่มีการให้นอกเวลา หรือนอกเทศกาล เช่น การถวายผ้ากฐิน การถวายผ้าอาบน้ำฝน เป็นต้น ซึ่งทายกจะถวายได้ตามกำหนดเวลาที่พระพุทธเข้าทรงอนุญาตเท่านั้น ก่อนหรือเลยเขตกำหนดไป ทำไม่ได้
ดู ทาน