คำศัพท์ : โบกขรณี

สระโบกขรณี, สระบัว; มาจากคำบาลีว่า “โปกฺขรณี” คือ ชลาศัย (แหล่งน้ำ) ที่มีโปกขระคือใบบัวปกคลุม (“โปกฺขร” แปลว่า ปทุมปตฺต คือใบบัว, ขุ.ม.29/216/163; แต่อรรถกถาบางที่แปลว่าดอกบัว บางคัมภีร์ว่าดอกบัวและน้ำ); สระโบกขรณีมีทั้งที่เกิดเองตามธรรมชาติ เช่น สระโบกขรณีชื่อว่า ติยัคคฬา กว้างใหญ่ประมาณ ๕๐ โยชน์ ในแดนหิมพานต์ (เช่น ม.อ.๓/๒๗) แต่ที่กล่าวถึงโดยมากเป็นสระที่มนุษย์ขุดแต่ง เช่น เป็นที่เล่นสนุก (กีฬา), มีพุทธานุญาตให้สร้างสระโบกขรณีในวัด ตามเรื่องว่า อุบาสกผู้หนึ่งปรารถนาจะสร้างสระโบกขรณีถวายเพื่อประโยชน์แก่สงฆ์ ภิกษุทั้งหลายกราบทูลเรื่องนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตสระโบกขรณี” (วินย.7/101/37)