คำศัพท์ : อันตราย ๑๐

เหตุฉุกเฉิน หรือเหตุขัดข้องที่ทรงอนุญาตให้เลิกสวดปาติโมกข์ได้ โดยให้สวดปาติโมกข์ย่อแทน มี ๑๐ อย่าง คือ ๑. ราชันตราย พระราชาเสด็จมา (เลิกสวดเพื่อรับเสด็จ) ๒. โจรันตราย โจรมาปล้น (เพื่อหนีภัย) ๓. อัคยันตราย ไฟไหม้ (เพื่อดับหรือป้องกันไฟ) ๔. อุทกันตราย น้ำหลากมา (หรือฝนตกเมื่อสวดกลางแจ้ง; เพื่อหนีน้ำ) ๕. มนุสสันตราย คนมามาก (เพื่อรู้เหตุหรือปฏิสันถาร) ๖. อมนุสสันตราย ผีเข้าภิกษุ (เพื่อขับผี) ๗. วาฬันตราย สัตว์ร้ายเช่นเสือมาในวัด (เพื่อไล่สัตว์) ๘. สิริงสปันตราย งูเลื้อยเข้ามา (เพื่อไล่งู) ๙. ชีวิตันตราย มีเรื่องเป็นตาย เช่นภิกษุอาพาธโรคร้าย (เพื่อช่วยแก้ไข) ๑๐. พรหมจริยันตราย มีอันตรายแก่พรหมจรรย์ เช่น มีคนมาจับภิกษุ (เลิกเพราะอลหม่าน)

อนึ่ง ภิกษุต้องอาบัติสังฆาทิเสสถ้ามีอันตรายเหล่านี้อย่างใดอย่างหนึ่งแม้ไม่ได้บอกอาบัติของตนพ้นคืนไปยังไม่ถือว่าปิดอาบัติ
ดู ปาติโมกข์ย่อ, อุเทศ