คำศัพท์ : ปาติโมกข์

ชื่อคัมภีร์ที่ประมวลพุทธบัญญัติอันทรงตั้งขึ้นเป็นพุทธอาณา ได้แก่ อาทิพรหมจริยกาสิกขา มีพระพุทธานุญาตให้สวดในที่ประชุมสงฆ์ทุกกึ่งเดือน เรียกกันว่า พระสงฆ์ทำอุโบสถ, คัมภีร์ที่รวมวินัยของสงฆ์ สำหรับภิกษุ เรียก ภิกขุปาติโมกข์ มีสิกขาบท ๒๒๗ ข้อ และสำหรับภิกษุณี เรียก ภิกขุนีปาติโมกข์ มีสิกขาบท ๓๑๑ ข้อ; ปาติโมกข์ ๒ คือ ๑.อาณาปาติโมกข์ ปาติโมกข์ที่เป็นพระพุทธอาณา ได้แก่ ภิกขุปาติโมกข์ และภิกขุนีปาติโมกข์ ๒.โอวาทปาติโมกข์ ปาติโมกข์ที่เป็นพระพุทธโอวาท ได้แก่พุทธพจน์ ๓ คาถากึ่ง ดังที่ได้ตรัสในที่ประชุมพระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ ในวันมาฆปุณมี หลังตรัสรู้แล้ว ๙ เดือน, อรรถกถากล่าวว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์ในที่ประชุมพระสงฆ์เป็นประจำตลอด ๒๐ พรรษาแรกต่อจากนั้น จึงได้รับสั่งให้พระสงฆ์สวดอาณาปาติโมกข์กันเองสืบต่อมา; (เขียนปาฏิโมกข์ ก็มี)
ดู โอวาทปาติโมกข์