ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์ พิมพ์ครั้งที่ 31
[คลิก]
คำศัพท์ : กิริยา
1. การกระทำ หมายถึงการกระทำใดๆ ที่กล่าวถึงอย่างกว้างๆ หรืออย่างเป็นกลางๆ ถ้าเป็น “กิริยาพิเศษ” คือเป็นการกระทำซึ่งเป็นไปด้วยเจตนาที่ก่อให้เกิดวิบาก ก็เรียกว่า กรรม, การกระทำซึ่งเป็นไปด้วยเจตนาที่ไม่ก่อวิบาก เช่นการกระทำของพระอรหันต์ ไม่เรียกว่ากรรม แต่เป็นเพียงกิริยา (พูดให้สั้นว่าเจตนาที่ก่อวิบาก เป็นกรรม, เจตนาที่ไม่ก่อวิบาก ถ้ามิใช่เป็นวิบาก ก็เป็นกิริยา); ดู กรรม 2. ในภาษาไทย มักหมายถึง อาการแสดงออกทางกายในเชิงมารยาท บางทีใชควบคูกันวา กิริยามารยาท 3. ในทางไวยากรณ ไดแกคําแสดงอาการหรือ บอกการกระทําของนามหรือสรรพนาม, ในไวยากรณไทย บางทีกําหนดใหใชรูป สันสกฤตวา กริยา แตในบาลีไวยากรณ โดยทั่วไปใชรูปบาลี คือ กิริยา