คำศัพท์ :
ถวายพรพระ(พระสงฆ) สวดพุทธชัยมงคลคาถา ( หรือชยมังคลัฏฐกคาถา) ในพิธี โดยเฉพาะกอนเจาภาพถวาย ภัตตาหาร, เปนธรรมเนียมที่ปฏิบัติมาวา ในงานพิธีที่มีการสวดมนตเย็น แลวฉัน เชา หรือฉันเพลในวันรุงขึ้น เมื่อจะฉัน ภัตตาหารเชาหรือเพลนั้น มีการสวด ถวายพรพระกอน คือ เมื่อเจาภาพจุด ธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย และสมาทาน ศีลแลว พระสงฆจะสวดถวายพรพระ ตอไปเลย โดยไมตองอาราธนาพระ ปริตร ดังนี้
๑. นมการปาฐะ (นโม ๓ จบ)
๒. พุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ ( อิ ติ ป โส ภควา ฯเปฯ อน ุ ตฺ ตร ํ ปุ ฺ ก ฺเขตฺ ตํ โลกส ฺ สาติ )
๓. บทถวายพรพระ คือชยมังคลัฏฐกคาถา (พาหุ ฯเปฯ นโร สป ฺ โ)
๔. ชยปริตฺตคาถา (มหาการ ุ ณิ โก นาโถ ฯเปฯ ลภน ฺ ตตฺ เถ ปทก ฺ ขิ เณ)
จบแลว สวด ภวต ุ สพฺ พมงคล ํ ฯเปฯ สทา โสต ฺ ถี ภวนฺ ต ุ เต ตอไปเลย โดยไม ตองหยุดขึ้นใหม
(มักพูดใหจํากันงายๆ วาถวายพรพระ คือสวด นโม… อิติป โส… พาหุ… มหากาฯ… ภวตุ สพฺฯ…)
เมื่อสวดจบแลว พระสงฆก็รับ ภัตตาหารฉันตอไป
ที่เรียกวา “บทถวายพรพระ” ก็คือ พุทธชัยมงคลคาถา หรือ ชยมังคลัฏฐกคาถา (บางทีเรียกงายๆ วา “คาถาพาหุง”)
พึงสังเกตวา ในการถวายพรพระตาม ธรรมเนียมที่กลาวมานั้น พระสงฆสวด ทั้งพุทธชัยมงคลคาถา (ชยมังคลัฏฐกคาถา หรือคาถาพาหุง) และตอดวย ชยปริตตคาถา ซึ่งมีชัยมงคลคาถา (คือ คาถามหาการุณิโก ซึ่งมีบท “ชยนฺโต…”)
ดู ชยมังคลัฏฐกคาถา, ชยปริตตคาถา, ชยปริตร, ชัยมงคลคาถา