คำศัพท์ :
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์ พิมพ์ครั้งที่ 31 [คลิก]
คำศัพท์ : อุเบกขา

1. ความวางใจเปนกลาง ไมเอน เอียงดวยชอบหรือชัง, ความวางใจเฉยได ไมยินดียินราย เมื่อใชปญญาพิจารณา เห็นผลอันเกิดขึ้นโดยสมควรแกเหตุ และรูวาพึงปฏิบัติตอไปตามธรรม หรือ ตามควรแกเหตุนั้น, ความรูจักวางใจเฉย ดูอยู เมื่อเห็นเขารับผิดชอบตนเองได หรือในเมื่อเขาควรตองไดรับผลอันสม ควรแกความรับผิดชอบของเขาเอง, ความวางทีเฉยคอยดูอยูในเมื่อคนนั้นๆ สิ่งนั้นๆ ดํารงอยูหรือดําเนินไปตามควร ของเขาตามควรของมัน ไมเขาขาง ไมตก เปนฝกฝาย ไมสอดแส ไมจูจี้สาระแน ไมกาวกายแทรกแซง (ขอ ๔ ในพรหมวิหาร ๔, ขอ ๗ ในโพชฌงค ๗, ขอ ๑๐ ในบารมี ๑๐, ขอ ๙ ในวิปสสนูปกิเลส ๑๐) 2. ความรูสึกเฉยๆ ไมสุข ไมทุกข เรียกเต็มวา อุเบกขาเวทนา (= อทุกขมสุข); (ขอ ๓ ในเวทนา ๓)