คำศัพท์ : อุปาทายรูป ๒๔

อุปาทารูป หรือ อุปาทายรูป ๒๔ ( Upàdà-råpa: derivative materiality)
ก. ปสาทรูป 5 (รูปที่เปนประสาทสําหรับรับอารมณ — Pasàda-råpa: sensitive material qualities)
1.จักขุ (ตา — Cakkhu: the eye)
2.โสตะ (หู — Sota: the ear)
3.ฆานะ (จมูก — Ghàna: the nose)
4.ชิวหา (ลิ้น — Jivhà: the tongue)
5.กาย (กาย — Kàya: the body)
ข. โคจรรูป หรือ วิสัยรูป 5 (รูปที่เปนอารมณหรือแดนรับรูของอินทรีย — Gocara-råpa or Visaya-råpa: material qualities of sense-fields)
6.รูปะ (รูป — Råpa: form)
7.สัททะ (เสียง — Sadda: sound)
8.คันธะ (กลิ่น — Gandha: smell)
9.รสะ (รส — Rasa: taste)
0. โผฏฐัพพะ (สัมผัสทางกาย — Phoññhabba: tangible objects) ขอนี้ไมนับเพราะเปนอัน เดียวกับมหาภูต 3 คือ ปฐวี เตโช และ วาโย ที่กลาวแลวในมหาภูต
ค. ภาวรูป 2 (รูปที่เปนภาวะแหงเพศ — Bhàva-råpa: material qualities of sex)
10. อิตถัตตะ, อิตถินทรีย (ความเปนหญิง — Itthatta: femininity)
11. ปุริสัตตะ, ปุริสินทรีย (ความเปนชาย — Purisatta: masculinity)
ง. หทัยรูป 1 (รูป คือหทัย — Hadaya-råpa: physical basis of mind)
12. หทัยวัตถุ* (ที่ตั้งแหงใจ, หัวใจ — Hadaya-vatthu: heart-base)
จ. ชีวิตรูป 1 (รูปที่เปนชีวิต — Jãvita-råpa: material quality of life)
13. ชีวิตินทรีย (อินทรียคือชีวิต — Jãvitindriya: life-faculty; vitality; vital force)
ฉ. อาหารรูป 1 (รูปคืออาหาร — âhàra-råpa: material quality of nutrition)
14. กวฬิงการาหาร (อาหารคือคําขาว, อาหารที่กิน — Kavaëiïkàràhàra: edible food; nutriment)
ช.ปริจเฉทรูป 1 (รูปที่กําหนดเทศะ — Pariccheda-råpa: material quality of delimitation)
15. อากาสธาตุ (สภาวะคือชองวาง — âkàsa-dhàtu: space-element)
ญ. วิญญัติรูป 2 (รูปคือการเคลื่อนไหวใหรูความหมาย — Vi¤¤atti-råpa: material quality of communication)
16. กายวิญญัติ (การเคลื่อนไหวใหรูความหมายดวยกาย — Kàya-vi¤¤atti: bodily intimation; gesture)
17. วจีวิญญัติ (การเคลื่อนไหวใหรูความหมายดวยวาจา — Vacã-vi¤¤atti: verbal intimation; speech)
ฎ. วิการรูป 5 ( รูปคืออาการที่ดัดแปลงทําใหแปลกใหพิเศษได — Vikàra-råpa: material quality of plasticity or alterability)
18. [รูปสสะ] ลหุตา (ความเบา — Lahutà: lightness; agility)
19. [รูปสสะ] มุทุตา (ความออนสลวย — Mudutà: pliancy; elasticity; malleability)
20. [รูปสสะ] กัมมัญญตา (ความควรแกการงาน, ใชการได — Kamma¤¤atà: adaptability; wieldiness)
0. วิญญัติรูป 2 ไมนับเพราะซ้ำในขอ ญ.
ฏ. ลักขณรูป 4 (รูปคือลักษณะหรืออาการเปนเครื่องกําหนด — Lakkhaõa-råpa: material quality of salient features)
21. [รูปสสะ] อุปจยะ (ความกอตัวหรือเติบขึ้น — Upacaya: growth; integration)
22. [รูปสสะ] สันตติ (ความสืบตอ — Santati: continuity)
23. [รูปสสะ] ชรตา (ความทรุดโทรม — Jaratà: decay)
24. [รูปสสะ] อนิจจตา (ความปรวนแปรแตกสลาย — Aniccatà: impermanence)