คำศัพท์ :
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ 34 [คลิก]
คำศัพท์ : สังขาร ๔

สังขาร 4 (คําวา สังขาร ที่ใชในความหมายตางๆ — Saïkhàra: applications of the word formation )
1.สังขตสังขาร (สังขารคือสังขตธรรม ไดแกสิ่งทั้งปวงที่เกิดจากปจจัยปรุงแตง รูปธรรมก็ตาม นามธรรมก็ตาม ไดในคําวา อนิจฺจา วตสง ฺ ขารา เปนตน — Saïkhata-saïkhàra: formation consisting of the formed)
2.อภิสังขตสังขาร (สังขารคือสิ่งที่กรรมแตงขึ้น ไดแกรูปธรรมก็ตาม นามธรรมก็ตาม ในภูมิสาม ที่เกิดแตกรรม — Abhisaïkhata-saïkhàra: formation consisting of the karma-formed)
3.อภิสังขรณกสังขาร ( สังขารคือกรรมที่เปนตัวการปรุงแตง ไดแก กุศลเจตนา และ อกุศลเจตนาทั้งปวงในภูมิสาม ไดในคําวา สังขาร ตามหลักปฏิจจสมุปบาท คือ [119] สังขาร 31 หรือ [129]อภิสังขาร 3 — Abhisaïkharaõaka-saïkhàra: formation consisting in the act of kamma-forming)
4.ปโยคาภิสังขาร (สังขารคือการประกอบความเพียร ไดแกกําลังความเพียรทางกายก็ตาม ทางใจก็ตาม — Payogàbhisaïkhàra: formation consisting in exertion or impetus)