คำศัพท์ : กรรมฐาน ๔๐

กรรมฐาน 40 (ที่ตั้งแหงการทํางานของจิต, สิ่งที่ใชเปนอารมณในการเจริญ ภาวนา, อุปกรณในการฝกอบรมจิต — Kammaññhàna: mental exercises; subjects of meditation)
1.กสิณ 10 ดู [315]
2.อสุภะ 10 ดู [336]
3.อนุสติ 10 ดู [335]
4.อัปปมัญญา 4 ดู [161]
5.อาหาเรปฏิกูลสัญญา (กําหนดพิจารณาความเปนปฏิกูลในอาหาร — âhàrepañikålasa¤¤à: perception of the loathsomeness of food)
6.จตุธาตุววัฏฐาน (กําหนดพิจารณาธาตุ 4, พิจารณาเห็นรางกายของตนโดยสักวาเปนธาตุ 4 แตละอยางๆ; ธาตุมนสิการ ก็เรียก — Catudhàtu-vavaññhàna: analysis of the four elements)
7.อรูป 4 ดู [207]

กรรมฐานใดใหไดสมาธิถึงขั้นใด ดู [99]ภาวนา 3; กรรมฐานใดเหมาะกับจริตใด ดู [262]จริต 6.