คำศัพท์ :
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ 34 [คลิก]
คำศัพท์ : สัปปุริสธรรม ๘

สัปปุริสธรรม 8 ธรรมของสัตบุรุษ, ธรรมที่ทําใหเปนสัตบุรุษ, คุณสมบัติของ คนดี — Sappurisa-dhamma: qualities of a good man)
1.สทฺธมฺมสมนฺนาคโต (ประกอบดวยสัทธรรม 7 ประการ — Saddhamma-samannàgato : to be endowed with the seven virtues) คือ

ก.มีศรัทธา — to have confidence

ข.มีหิริ — to have moral shame

ค.มีโอตตัปปะ — to have moral fear

ง.เปนพหูสูต — to be much learned

จ.มีความเพียรอันปรารภแลว — to be of stirred-up energy

ฉ.มีสติมั่นคง — to have established mindfulness

ช.มีปญญา — to have wisdom
2.สปฺปุริสภตฺตี (ภักดีสัตบุรษ คือ คบหาสมณพราหมณ ทานผูประกอบดวยสัทธรรม 7 ประการขางตน เปนมิตรสหาย — Sappurisa-bhattã: to consort with good men)
3.สปฺปุริสจินฺตี (คิดอยางสัตบุรุษ คือ จะคิดสิ่งใด ก็ไมคิดเพื่อเบียดเบียนตนและผูอื่น — Sappurisa-cintã: to think as do good men)
4.สปฺปุริสมนฺตี (ปรึกษาอยางสัตบุรุษ คือ จะปรึกษาการใด ก็ไมปรึกษาเพื่อเบียดเบียนตนและ ผูอื่น — Sappurisa-mantã: to consult as do good men)
5.สปฺปุริสวาโจ (พูดอยางสัตบุรุษ คือ พูดแตคําที่ถูกตองตามวจีสุจริต 4 — Sappurisa-vàco: to speak as do good men)
6.สปฺปุริสกมฺมนฺโต (ทําอยางสัตบุรุษ คือ ทําการที่ถูกตองตามกายสุจริต 3 — Sappurisakammanto: to act as do good men)
7.สปฺปุริสทิฏี (มีความเห็นอยางสัตบุรุษ คือ มีสัมมาทิฏฐิ เชนวา ทําดีไดดี ทําชั่วไดชั่ว เปนตน — Sappurisa-diññhã: to have the views of good men)
8.สปฺปุริสทานํ เทติ (ใหทานอยางสัตบุรุษ คือ ใหตามหลักสัปปุริสทาน เชนใหโดยเอื้อเฟอทั้ง แกของที่ตัวให ทั้งแกผูรับทาน ใหของบริสุทธิ์ ใหโดยเขาใจถึงผลที่จะมีตามมา เปนตน — Sappurisadàna§ deti : to give a gift as do good men) บางทีเรียกวา สัปปุริสธรรม 7 เพราะนับเฉพาะสัทธรรม 7 ในขอ 1