คำศัพท์ :
ทวารประตู, ทาง, ชองตามรางกาย
1. ทางรับรูอารมณ (ผัสสทวาร) มี ๖ คือ ๑. จักขุทวาร ทางตา ๒. โสตทวาร ทางหู ๓. ฆานทวาร ทางจมูก ๔. ชิวหา ทวาร ทางลิ้น ๕. กายทวาร ทางกาย ๖. มโนทวาร ทางใจ
2. ทางทํากรรม (กรรมทวาร) มี ๓ คือ ๑. กายทวาร ทางกาย ๒. วจีทวาร ทางวาจา ๓. มโนทวาร ทางใจ