| |
นัยที่ ๒: ฉันทะ เป็นมูลของธรรมทั้งปวง  |   |  

มีพุทธพจน์แห่งหนึ่งว่า “ฉนฺทมูลกา... สพฺเพ ธมฺมา” แปลว่า ธรรมทั้งปวง มีฉันทะเป็นมูล หรือแปลให้เป็นภาษาไทยมากขึ้นว่า ธรรมทั้งปวง มีความต้องการเป็นต้นกำเนิด หรือว่ามีความอยากเป็นที่ตั้งต้น

ข้อความสั้นๆ เท่านี้ ก็แสดงหลักที่สำคัญอยู่แล้ว แต่ที่น่าสนใจและน่าสังเกตเป็นอย่างยิ่ง ก็คือ พุทธพจน์แสดงหลักข้อนี้ รวมอยู่ในพุทธพจน์ที่เป็นข้อความยาวแสดงหลักธรรมใหญ่ถึง ๑๐ ข้อ จะเรียกว่าเป็นประมวลหลักการสำคัญ ๑๐ ประการของพระพุทธศาสนาก็ได้ มีตั้งแต่หลักปฏิบัติสำคัญไปจนถึงจุดหมายของพระพุทธศาสนา

ขอยกมาให้ทราบกันไว้ ดังนี้ 2027

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าพวกอัญเดียรถีย์ปริพาชกพึงถามอย่างนี้ว่า ท่านทั้งหลาย ธรรมทั้งปวงมีอะไรเป็นที่ตั้งต้น...มีอะไรเป็นที่จบ เธอทั้งหลายถูกถามอย่างนี้แล้ว พึงตอบแก่อัญเดียรถีย์ปริพาชก เหล่านั้น อย่างนี้ว่า ท่านทั้งหลาย:

(๑) ธรรมทั้งปวง มีฉันทะเป็นที่ตั้งต้น [ฉนฺทมูลกา... สพฺเพ ธมฺมา]

(๒) ธรรมทั้งปวง มีมนสิการเป็นที่ก่อตัว [มนสิการสมฺภวา สพฺเพ ธมฺมา]

(๓) ธรรมทั้งปวง มีผัสสะเป็นแหล่งเกิด [ผสฺสสมุทยา สพฺเพ ธมฺมา]

(๔) ธรรมทั้งปวง มีเวทนาเป็นที่ชุมนุม [เวทนาสโมสรณา สพฺเพ ธมฺมา]


เกี่ยวกับพุทธธรรมออนไลน์ (Disclaimer)
"เนื้อหาที่เผยแพร่ในระบบ "พุทธธรรม ออนไลน์" นี้ เป็นเนื้อหาที่มีการปรับปรุงเพิ่มเติมหลังการพิมพ์ครั้งที่ ๕๓ เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยยังมิได้ผ่านการตรวจสอบของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ประกอบกับหนังสือพุทธธรรมนี้ มีการปรับปรุงเพิ่มเติมเป็นระยะ แม้ระบบ "พุทธธรรม ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |