| |
จุดเริ่ม พัฒนาเปนจุดสําเร็จ แหงความกาวหนาในมรรคา  |   |  

ควรกลาวย้ำถึงความสําคัญของสัมมาทิฏฐิ หรือองคธรรมฝายปญญา ไวเปนพิเศษวา ระบบการปฏิบัติ ธรรมของพระพุทธศาสนา ไมวาจะมองในแงของมรรค หรือไตรสิกขาก็ตาม ลวนเริ่มตนดวยปญญา และจบลง ดวยปญญา ที่ทําการใหสําเร็จลุถึงจุดหมาย

สําหรับไตรสิกขา แมจะมีศีลเปนขอแรก แตความจริงก็ตองอาศัยพื้นฐานความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งที่จะลง มือปฏิบัติเปนตนทุนไวกอน ซึ่งไดแกมีสัมมาทิฏฐินั่นเอง แตเพราะความรูความเขาใจเบื้องตนนี้ เปนเพียงการรูวา ทางไหนตนจะพึงไป และตั้งตนที่ไหนเทานั้น จึงไมจัดเปนขั้นตอนของระบบการฝกอบรมชวงกวางของไตรสิกขา

เมื่อผูปฏิบัติมีความรูความเขาใจหรือความเชื่อถูกตองเปนพื้นฐานตนทุนอยูแลว ก็เริ่มการฝกอบรมที่ ความประพฤติทางกาย วาจา และอาชีวะ (ศีล) กอน เมื่อศีลพรอมดีแลว ก็ฝกขั้นประณีตขึ้นมาถึงการฝกอบรมจิต (สมาธิ) จนถึงขั้นสุดทายคือเจริญปญญาใหแกกลาจนพนจากอวิชชา

ความจริง ปญญานั้นเจริญงอกงามขึ้นเรื่อยๆ ตลอดกระบวนการฝกอบรม เบื้องตน ความรูความเขาใจ ที่เรียกวาสัมมาทิฏฐิ อาจเปนเพียงความเชื่อตามเหตุผลกอน แตในระหวางการฝกอบรมตอๆ มา ความรูความเขาใจหรือความเชื่อที่มีไวเปนทุนเดิมนั้น ก็จะคอยๆ เจริญเพิ่มพูนและชัดเจนยิ่งขึ้นโดยลําดับ ดวยอาศัยการรูจัก คิด การไตรตรอง สอบสวนพิจารณา การรูเห็นประจักษผลการปฏิบัติที่เกิดมีในระบบการฝกอบรม และการที่ อินทรียตางๆ แกกลายิ่งขึ้น จนในที่สุดปญญาก็จะเจริญถึงขั้นรูเขาใจสิ่งทั้งหลายตามความเปนจริง ถึงขั้นหลุดพน บรรลุนิพพานได คือความรูความเขาใจ หรือความเชื่อตามเหตุผล กลายมาเปนการรูการเห็นดวยปญญาของตนจริงๆ โดยสมบูรณ ดังบาลีวา


เกี่ยวกับพุทธธรรมออนไลน์ (Disclaimer)
"เนื้อหาที่เผยแพร่ในระบบ "พุทธธรรม ออนไลน์" นี้ เป็นเนื้อหาที่มีการปรับปรุงเพิ่มเติมหลังการพิมพ์ครั้งที่ ๕๓ เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยยังมิได้ผ่านการตรวจสอบของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ประกอบกับหนังสือพุทธธรรมนี้ มีการปรับปรุงเพิ่มเติมเป็นระยะ แม้ระบบ "พุทธธรรม ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |